در اینجا به طور کامل به روش‌های نگهداری و تست برای انواع پست‌ها می‌پردازیم.

فلسفه کلی نگهداری: دو استراتژی اصلی

نگهداری پیشگیرانه (Preventive Maintenance - PM): انجام سرویس‌های برنامه‌ریزی شده بر اساس زمان (مثلاً هر ۶ ماه) یا بر اساس ساعت کارکرد تجهیز (مثلاً پس از ۲۰۰۰ ساعت کار ترانسفورماتور). هدف، جلوگیری از وقوع fault است

نگهداری مبتنی بر شرایط (Condition-Based Maintenance - CBM): انجام سرویس بر اساس وضعیت واقعی تجهیز که through تست‌های تشخیصی (Diagnostic Tests) و پایش مداوم (Monitoring) مشخص می‌شود. این روش مقرون‌به‌صرفه‌تر و موثرتر است.
تعمیر و نگهداری پست فشار قوی (EHV/HV)

الف) نگهداری پیشگیرانه (PM):
بازدیدهای بصری (Visual Inspection):
دورهای بازدید روزانه، هفتگی و ماهانه توسط اپراتورهای سایت.
بررسی نشتی روغن (در ترانسفورماتورها و کلیدهای روغنی)، سطح روغن، فشار گاز SF6، زنگ‌زدگی، آلودگی مقره‌ها، وضعیت رنگ، شل بودن اتصالات مکانیکی، وجود حیوانات و پرندگان و آثار تخریب.
سرویس‌های مکانیکی:
کلیدها و سکسیونرها: چک کردن مکانیزم فنر، موتورهای spring-charging، موتورهای عمل‌گر (actuator motors)، روان‌کاری (Greasing) مفاصل و اتصالات مطابق دستورالعمل سازنده.
ترانسفورماتور: بررسی عملکرد پمپها و فن‌های سیستم خنک‌کننده، بررسی تپ‌چنجر تحت بار (OLTC) از نظر سطح روغن و operation count.
سرویس سیستم زمین: بازرسی اتصالات و تست مقاومت earth grid.
ب) تست‌های دوره‌ای و تشخیصی (Testing):
این تست‌ها توسط تیم‌های متخصص با ابزار دقیق انجام می‌شود.

تعمیر و نگهداری پست فشار متوسط (MV)

اکثر فعالیت‌های نگهداری روی تابلوهای فشار متوسط (Switchgear) و ترانسفورماتورهای توزیع متمرکز است.
نگهداری پیشگیرانه (PM):
بازدید بصری: بررسی نشانگر وضعیت (position indicator) کلیدها، نشانگر فشار گاز SF6 یا خلأ (در Vacuum Circuit Breaker)، بررسی شیشه دید روغن (در ترانسفورمورهای روغنی).
سرویس مکانیکی: تست عملکرد دستی و موتوری کلیدها ( racking in/out، وصل و قطع) برای اطمینان از نرم بودن operation. روان‌کاری اتصالات.
تمیزکاری: استفاده از هوای فشرده خشک برای تمیز کردن داخلی تابلو از گرد و غبار.
تست‌های دوره‌ای:
تست مقاومت تماس کلیدها (Micro-ohm Test).
تست عایقی روی کلیدها و busbarها.
تست timing کلیدهای قدرت.
تست عملکرد رله‌های حفاظتی (تزریق ثانویه).
تست DGA برای ترانسفورماتورهای روغنی.
تست مقاومت زمین

تعمیر و نگهداری پست فشار ضعیف (LV)

تمرکز اصلی روی تابلوهای توزیع (Distribution Boards) و کلیدهای داخل آنها است.
نگهداری پیشگیرانه (PM):
بازدید بصری: بررسی آثار حرارت (زرد شدن یا سوختگی)، لقی اتصالات، گرد و غبار زیاد.
سفت کردن اتصالات (Thermographic Inspection): مهمترین کار! سفت کردن پیچ‌های ترمینال‌ها با گشتاور مناسب (با use torque screwdriver). شل بودن اتصالات leads to overheating و آتش‌سوزی.
تمیزکاری: قطع برق و تمیز کردن داخلی تابلو با هوای فشرده.
تست‌های دوره‌ای:
تست عملکرد کلیدها (Functional Test): اطمینان از قطع و وصل صحیح کلیدهای هوایی (ACB) و کلیدهای مینیاتوری (MCB).
تست عملکرد کنتاکتورها و رله‌ها.
تست عایقی (Insulation Resistance Test): بین فازها و زمین.
تست جریان نشتی (Earth Leakage Test): برای کلیدهای محافظ جان (RCD/ELCB).
تست مقاومت حلقه زمین (Earth Loop Impedance Test): برای اطمینان از عملکرد صحیح حفاظت در هنگام اتصال کوتاه.

روش‌های نوین و تکنولوژی‌های پایش (Monitoring)

ترمography (دوربین های تصویربرداری حرارتی): یکی از قدرتمندترین tools برای نگهداری پیشگیرانه. during بازدیدها، از اتصالات، کلیدها و busbarها عکس حرارتی گرفته می‌شود. نقطه‌ای که دمای غیرعادی داشته باشد (هات اسپات) شناسایی و قبل از وقوع حادثه برطرف می‌شود.
سیستم های پایش آنلاین (Online Monitoring):
پایش آنلاین DGA برای ترانسفورماتورها.
پایش پارتشیل دیسچارج (Partial Discharge Monitoring) برای عایق‌بندی تجهیزات.
پایش وضعیت کلیدها (Circuit Breaker Monitoring): ثبت تعداد operations، زمان قطع، جریان قطع.
نرم افزارهای مدیریت نگهداری (CMMS): مانند SAP PM، برای برنامه‌ریزی، ثبت تاریخچه و مدیریت کلیه فعالیت‌های نگهداری استفاده می‌شوند.

جمع‌بندی نهایی 
اولویت اول: ایمنی
تمامی فعالیت‌های نگهداری و تست باید تحت پروانه کار (Work Permit) و با رعایت کامل قفل‌گذاری/تگ‌گذاری (LOTO - Lockout/Tagout) انجام شود. هیچ‌چیز جای ایمنی را نمی‌گیرد.
مستندسازی: ثبت نتایج تمام بازدیدها، سرویس‌ها و تست‌ها برای تحلیل روند تخریب تجهیزات و برنامه‌ریزی بهینه ضروری است.